zondag 19 februari 2017

Nachtmerrie voor erfpachters en voor bestuurskundigen

Al in de negentiende eeuw schreef de beroemde schrijver Eduard Douwes Dekker (Multatuli) de volgende regels over het Amsterdamse gemeentebestuur:

“Ik heb veel landen bezocht en beijverde bij overal acht te slaan op de publieke zaak. Welnu, ik verklaar nergens zulke totale abstinentie van plichtsbesef, nergens zo’n walgelijke onbekwaamheid te hebben aangetroffen als bij ’t stadsbestuur van Amsterdam.”  

U hebt misschien gehoord van de commissie-Brenninkmeijer die vorig jaar moest adviseren over de kwaliteit van het lokaal bestuur in Amsterdam, naar aanleiding van 2 jaar bestuurscommissies in de stadsdelen. Dit vrij cynisch geschreven rapport spreekt boekdelen. Brenninkmeijer heeft lang geaarzeld en uiteindelijk besloten dit citaat van Multatuli van bijna 150 jaar geleden niet in dit rapport op te nemen. Wel heeft hij het mondeling geciteerd in de commissie Algemene Zaken.


Welnu, ik ben bestuurskundige van mijn vak en moet zeggen dat ik behalve als erfpachter (die door de canons dreigt verjaagd te worden uit het familiehuis dat mijn grootvader 100 jaar geleden kocht) vooral ook professioneel geschokt ben door de wanprestatie van het Amsterdamse gemeentebestuur bij de overstapregeling naar eeuwigdurende erfpacht. Ik vind het citaat van Multatuli herkenbaar.

Dit beleid strijdt met alle essentiƫle kenmerken van goed bestuur:
  • Goed bestuur is legitiem = te rechtvaardigen. Dit beleid is echter evident onrechtmatig, het strijdt met alle algemene beginselen van behoorlijk bestuur.
  • Goed bestuur is legitiem = bevoegd; het kan niet gebaseerd zijn op machtsmisbruik en detournement de pouvoir, zoals deze publiekrechtelijke woeker in vermomming van een contract.
  • Goed bestuur is natuurlijk doelgericht, de uitkomst moet beoogd zijn en geschikt om het vooraf geprojecteerde doelen te bereiken. Die doelgerichtheid wordt natuurlijk onderweg zorgvuldig gemonitord. In dit geval is het doel de vervanging van het stelsel van voortdurende erfpacht (wat zo niet wordt gerealiseerd), en NIET de verjaging van de middenklasse uit de stad (wat WEL driegt te gebeuren, nu of aan het einde van het canontijdvak).
  • Goed bestuur is participatief en open, transparant. Dit beleid kent veel communicatie in eenrichtingsverkeer, maar invloed van betrokken burgers en deskundigen wordt zorgvuldig buiten de deur gehouden, zelfs oppositiepartijen met betere oplossingen zijn niet welkom. Wezenlijke informatie valt onder onverklaarbare geheimhoudingsregels.
  • Goed bestuur is flexibel, levert maatwerk en toont lerend vermogen. Dit beleid dendert echter sinds het advies van de Grondwaardecommissie met technocratisch onverstoorbaarheid naar eenzelfde standaardoplossing (de afgrond), zonder omzien naar de effecten in individuele gevallen.
  • Goed bestuur is integer en behoorlijk. Nu zien we een wethouder en zijn ambtenaren die zich liegend en bedriegend proberen te verdedigen tegen alle steekhoudende kritiek.
Kortom, een nachtmerrie voor bestuurskundigen. En voor de 110.000 erfpachters natuurlijk.
Blijft staan het grootste raadsel: hoe kon dit beleid zo ontsporen met de partijen VVD en D66 aan het roer? Ten nadele van de kiezerssteun bij de komende verkiezingen zonder twijfel. Ik zie maar twee mogelijke, maar vrij ongeoofwaardige verklaringen:
- Verblindheid door geldzucht? Maar de uitkomst van dit beleid kan alleen flink geld opleveren als de gemeente rekent op medewerking van de banken bij de implementatie (zie de Diefstal van de eeuw) of als de extreem eenzijdige berekeningswijze van canons ook voortaan wordt toegepast bij canonherzieningen bij voortdurende erfpachtcontracten.
- Als we binnenkort gillend ontwaken uit de nachtmerrie door een wethouder die hard roept "Geintje!" Dan blijkt dat hij deze wrede schijnvertoning nodig dacht te hebben om de meerderheid van de raad tot andere inzichten te brengen (hij zegt immers steeds dat hij persoonlijk niet achter dit beleid staat, maar ertoe wordt gedwongen)...




Geen opmerkingen:

Een reactie posten